ISRARLI TAKİP
Israrlı takip, genellikle bir kişinin bir diğer kişiyi istenmeyen bir şekilde sürekli takip etmesi veya takip etmeye çalışması anlamına gelir. "ısrarlı takip" terimi, kişi veya kişilerin, başka bir kişinin rızası olmadan onu rahatsız edici bir şekilde takip etmesi veya iletişim kurması anlamına gelmektedir.
Davranışların kişinin rızası olmadan gerçekleştirilmesi halinde ciddi sonuçları olabilir ve kişiye rahatsızlık, endişe veya tehlike yaratabilir. Israrlı takip, fiziksel takip, telefon veya mesajla rahatsız etme, sosyal medya üzerinden sürekli mesaj veya yorum bırakma gibi birçok farklı şekilde gerçekleştirilebilir. Israrlı takip Türk Hukuku bakımından suç kabul edilmektedir ve bir kişiyi istenmeyen bir şekilde takip etmek veya rahatsız etmekten kaçınmak önemlidir.Örneğin bir kişiyi sürekli olarak fiziksel olarak takip etmek, bir kişinin evine, işyerine vb. yerlere sürekli olarak beklemek veya sık sık oraya giderek rahatsız etmek, bir kişinin telefonunu sürekli olarak aramak veya mesaj atmak, toplu ulaşım araçlarında takip etmek gibi davranışlar ısrarlı takip oluşturmaktadır.
Bununla birlikte gelişen teknoloji ve iletişim ile birlikte ısrarlı takip sana ortamda da sık sık karşımıza çıkmaktadır. Örneğin bir kişiye sürekli olarak arkadaşlık istekleri göndererek veya mesajlar göndererek rahatsız etmek, bir kişinin sosyal medya hesaplarının her paylaşımına yorum yaparak veya beğenerek rahatsız etmek, bir kişinin çevrimiçi etkinliklerine sürekli olarak katılarak, bu kişiye sanal olarak yakın olmaya çalışmak ısrarlı takip davranışı olarak değerlendirilebilir.
ISRARLI TAKİP SUÇU
Israrlı takip suçu, TCK’nın kişilere karşı suçlar kısmının hürriyete karşı suçlar bölümünde m. 123/A ile hüküm altına alınmıştır. Madde gerekçesine göre bu düzenlemenin amacı, mağdurun maddi ve manevi kişiliğine veya vücut bütünlüğüne yönelik daha ağır fiiller ortaya çıkmadan önceki aşamada ısrarlı takip fiillerinin orantılı bir yaptırıma bağlanmasıdır. Yine gerekçeye göre düzenlemenin hedefi, özellikle kadına yönelik şiddet içeren suçlar işlenmeden önce ısrarlı takip fiilleriyle etkin mücadele edilmesi ve mağdurların korunmasıdır. Israrlı takip suçunda sistematik açıdan burada korunan hukuki değer kişi hürriyetidir. Bu suçun faili herhangi bir kişi olabilir. Aynı şekilde suçun mağduru da herkes olabilmektedir.
Israrlı takip suçunun oluşabilmesi için ısrarlı bir şekilde fiziken takip etmek veya (haberleşme ve iletişim araçlarını, bilişim sistemlerini veya üçüncü kişileri kullanarak) ısrarlı bir şekilde temas kurmaya çalışmak bu suça konu hareket bakımından gereklidir. Hukuki anlamda ısrar, başkasının karşı yönde oluşan iradesine aykırılık teşkil eden davranışların kayıtsızca ve bilinçli bir şekilde yapılmasıdır. Israrlı bir şekilde fiziken takip etmek mağdurun peşinden gitmek, peşine düşmek biçiminde olabileceği gibi, onun yakınlarında dolaşmak, varlığını bir şekilde hissettirmek, gittiği yerlere gitmek biçiminde de olabilir. Madde gerekçesinde iş yeri, okul, çarşı, pazar ve benzeri yerlerde sıklıkla mağdurun karşısına çıkılması veya takip edildiğinin hissettirilmesi ya da konutunun önünde, sokağının girişinde beklenmesi gibi fiillerin ölçüsüz biçimde tekrarlanmasının, fiziki takip olarak kabul edilebileceği ifade edilmektedir.
Yine bununla birlikte, mağdura cevap vermemesine rağmen defalarca mesaj göndermek, mağdur cevapsız bıraksa da çok sayıda arama, sosyal medya mecralarında ısrarla arkadaşlık isteği göndermek bu suçu oluşturabilecek davranışlardır. Failin kanunda belirtilen haberleşme ve iletişim araçları, bilişim sistemleri ve üçüncü kişiler vasıtalarından en az birini ısrarla kullanmış olması gerekir. Haberleşme ve iletişim araçlarının neler olabileceği konusunda madde gerekçesinde çeşitli örnekler verilmiştir. Kısa mesaj, eposta, telefon, internet üzerinden oluşturulan programlar, uygulamalar ve sosyal mecralar gibi vasıtalarla temas kurulabilir. Özellikle sosyal medya üzerinden bir kişi mesaj atılması, ısrarlı bir şekilde kişinin gönderilerine rahatsız edici yorumlarda bulunulması, sürekli olarak fotoğraflarının art arda beğenilmesi de bu duruma örnek verilebilir. Temas kurmaya çalışma üçüncü kişilerin kullanılması ile de olabilir.
Israrlı takip suçunun takibi şikâyete bağlıdır. Bu sebeple mağdurun fail tarafından ısrarla temas kurmaya çalışması durumunda şikâyet yoluna giderilerek cezalandırılması mümkün olacaktır[1].
[1]*Bu yazının bir bölümünün hazırlanmasında ChatGPT’den destek alınmıştır. Paylaşılan bilgiler kesinlikle hukuki tavsiye niteliğinde değildir. Yazı içeriğinde yer alan bilgilere istinaden profesyonel hukuki yardım almadan hareket edilmesi durumunda zararlar ortaya çıkabilir. Bu sebeple hukuki faaliyet ve süreçlerde mutlaka bir avukattan destek alınmalıdır.
Comments